Paratiroid, boyun bölgesinde bulunan küçük bezlerdir ve kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin vücuttaki dengesini düzenlerler. Paratiroid bezleri, vücudun kalsiyum seviyelerini kontrol etmek için parathormon adı verilen bir hormon salgılarlar. Kalsiyum seviyeleri düşük olduğunda, parathormon salgılanarak kemiklerden kalsiyumun serbest bırakılmasını ve böbreklerden daha fazla kalsiyumun emilmesini sağlar. Bu sayede kalsiyum seviyeleri normal aralığa getirilir.
İçindekiler
Paratiroid kanseri, nadir görülen bir kanser türüdür ve paratiroid bezlerinden kaynaklanır. Paratiroid kanseri, paratiroid hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucunda ortaya çıkar. Bu kanser türü, genellikle hiperparatiroidizm olarak bilinen bir durumla ilişkilidir, bu durumda paratiroid bezleri aşırı miktarda parathormon salgılar ve kalsiyum seviyeleri yüksek olur.
Paratiroid kanseri belirtileri genellikle hiperparatiroidizm belirtileriyle benzerlik gösterir ve şunları içerebilir:
- Aşırı yorgunluk ve halsizlik
- Kemik ağrısı ve kırıkların sık olması
- İştah kaybı ve kilo kaybı
- İdrar yolu taşları oluşumu
- Mide bulantısı, kusma ve kabızlık gibi sindirim sorunları
Paratiroid Belirtileri Nelerdir?
Paratiroid bezlerinin aşırı aktivitesi sonucu ortaya çıkan hiperparatiroidizm, yani paratiroid bezlerinin aşırı miktarda parathormon salgılaması, çeşitli belirtilere neden olabilir. Paratiroid bezlerinin aşırı aktif olduğunda, vücuttaki kalsiyum seviyeleri yükselirken fosfor seviyeleri düşer. İşte hiperparatiroidizmin yaygın belirtileri:
- Kemik Ağrısı ve Zayıflık: Kalsiyumun kemiklerden çekilmesi, kemik ağrısı, kırıkların daha kolay oluşması ve genel kemik zayıflığına neden olabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Yüksek kalsiyum seviyeleri vücutta yorgunluk ve halsizlik hissine yol açabilir.
- İdrar Yolu Taşları: Yüksek kalsiyum seviyeleri idrarda taş oluşumuna neden olabilir, bu da idrar yolu taşlarına yol açabilir. Bu durum genellikle bel ağrısı ve idrar yolu enfeksiyonu gibi semptomlara neden olabilir.
- Mide Bulantısı ve Kabızlık: Yüksek kalsiyum seviyeleri sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapabilir ve mide bulantısı, kusma ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
- İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Yüksek kalsiyum seviyeleri iştah kaybına ve dolayısıyla kilo kaybına neden olabilir.
- Konsantrasyon Problemleri: Yüksek kalsiyum seviyeleri, beyin fonksiyonlarını etkileyebilir ve konsantrasyon problemleri, hafıza kaybı ve zihinsel bulanıklık gibi semptomlara neden olabilir.
Paratiroid Belirtileri Nelerdir?
Paratiroid Tanısı Nasıl Konur?
Paratiroid hastalıklarının tanısı genellikle bir dizi test ve değerlendirme kullanılarak konur. Paratiroid hastalıklarının tanısında kullanılan yaygın yöntemler şunlardır:
- Kan Testleri: Kandaki kalsiyum ve parathormon (PTH) seviyelerini ölçmek için kan testleri yapılır. Yüksek kalsiyum ve yüksek PTH seviyeleri hiperparatiroidizm belirtisi olabilir.
- Görüntüleme Testleri: Ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri, paratiroid bezlerinin boyutunu, şeklini ve konumunu değerlendirmek için kullanılabilir. Bu testler, olası kitlelerin veya nodüllerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.
- Paratiroid Taraması: Teknesyum Tc99m-sestamibi taraması gibi özel paratiroid taramaları, paratiroid bezlerinin yerini belirlemek için kullanılabilir. Bu taramalar, paratiroid adenomları gibi anormal büyümelerin veya tümörlerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.
- Kemik Yoğunluğu Ölçümü: Hiperparatiroidizm nedeniyle kemik kaybı riskini değerlendirmek için kemik yoğunluğu ölçümü yapılabilir.
- Biyopsi: Nadiren, paratiroid bezlerinde tümörün varlığını onaylamak için bir biyopsi yapılabilir. Bu genellikle görüntüleme testleri sonucunda şüpheli bir lezyon tespit edildiğinde veya diğer testler sonuç vermezse düşünülür.
Bu testlerin kombinasyonu, paratiroid hastalıklarının doğru teşhisini yapmak için kullanılır. Sonuçlar, hastanın semptomları, tıbbi öyküsü ve diğer klinik bulgularla birlikte değerlendirilir. Paratiroid hastalıklarının doğru teşhisi, uygun tedavi planının belirlenmesi için önemlidir.
Paratiroid Tedavisi Nasıl Yapılır?
Paratiroid hastalıklarının tedavisi, hastalığın tipine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı hafif paratiroid hastalıklarında, özellikle hiperparatiroidizmin erken evrelerinde, doktorlar hastayı düzenli olarak izleyebilir ve semptomların ilerlemesini gözlemleyebilirler. Bu durumda tedavi gerekli olmayabilir. Hiperparatiroidizmin semptomlarını kontrol altına almak ve kalsiyum seviyelerini düzenlemek için ilaçlar kullanılabilir. Kalsiyum ve D vitamini takviyeleri veya kalsiyum emilimini azaltan ilaçlar gibi çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Cerrahi tedavi, paratiroid bezlerinin aşırı aktif olduğu durumlarda sıklıkla kullanılır. Hiperparatiroidizm nedeniyle paratiroid bezlerinin aşırı büyümesi veya tümör oluşumu varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, genellikle paratiroid adenomlarının veya hiperplazinin (bezlerin aşırı büyümesi) çıkarılmasını içerir. Nadiren, cerrahi sırasında tüm paratiroid bezlerinin çıkarılması gerektiğinde, bir veya daha fazla paratiroid dokusu daha sonra başka bir bölgeye yerleştirilebilir. Bu prosedür, vücuttaki kalsiyum seviyelerini dengelemek için gereklidir. Tedavi seçimi, hastanın genel sağlık durumu, hastalığın şiddeti, semptomlar ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. Her hasta için en uygun tedavi planını belirlemek için bir endokrinolog veya cerrahla görüşmek önemlidir.